Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb)
De Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) is een stelselwijziging die op 1 januari 2024 is ingegaan. Dit heeft mogelijk gevolgen voor u op het moment dat u wilt gaan bouwen. Door komst van de Wkb is de toetsing aan de bouwtechnische eisen van een aantal typen bouwwerken verplaatst van gemeenten naar een onafhankelijke partijen, de zogenoemde kwaliteitsborger. Een kwaliteitsborger schakelt u zelf in. Dit betekent dat u als initiatiefnemer vóór u gaat bouwen na moet gaan of uw bouwplan onder de Wkb valt.
Voor welke bouwwerken geldt de Wkb?
De Wkb geldt niet direct voor alle bouwwerken, maar gaat in fases in. De wet geldt in eerste instantie alleen voor nieuwbouw in de laagste gevolgklasse (gevolgklasse 1). Dit zijn gebouwen met beperkt risico, zoals grondgebonden woningen en eenvoudige bedrijfsgebouwen. Verbouwingen van eenvoudige bouwwerken vallen nog niet onder de Wkb, maar zullen naar verwachting vanaf 1 januari 2025 onder het stelsel vallen. Voor verbouw vindt de technische beoordeling nog door de gemeente plaats. Er zijn ook andere uitzonderingen, waaronder monumenten. Een uitgebreide lijst van wat onder de gevolgklasse 1 valt, is opgenomen in artikel 2.17 Besluit bouwwerken leefomgeving(Verwijst naar een externe website).
En daarna?
De Wkb is voor gevolgklasse 2 en 3 (denk aan bibliotheken, onderwijsgebouwen, ziekenhuizen) ten minste vijf jaar uitgesteld vanaf invoering van de Omgevingswet (1 januari 2024). Tot en met 2028 zal de gemeente dus de technische toetsing en toezicht op bouwwerken in gevolgklasse 2 en 3 blijven uitvoeren.
Wat moet u doen als u gaat bouwen?
Controleer via Vergunningcheck - Omgevingsloket (overheid.nl)(Verwijst naar een externe website) of u een omgevingsvergunning nodig heeft. Valt uw bouwplan onder de Wkb? Dan heeft u voor de technische bouwactiviteit geen omgevingsvergunning nodig, maar dient u een bouwmelding te doen bij de gemeente. Ook schakelt u zelf vóór u aan de slag gaat met bouwen een kwaliteitsborger in. Het inschakelen van een kwaliteitsborger brengt kosten met zich mee. De kwaliteitsborger beoordeelt alleen de regels voor de technische bouwkwaliteit. Ook legt de kwaliteitsborger vast wat de bouwrisico’s zijn van uw plannen en houdt rekening met risico’s vanuit de omgeving. Deze informatie neemt de kwaliteitsborger mee in het borgingsplan en de risicobeoordeling.
Stappenplan bouwen onder de Wkb:
Stap 1: controleer of u een omgevingsvergunning nodig heeft
Controleer via het Vergunningcheck - Omgevingsloket (overheid.nl)(Verwijst naar een externe website)of u een omgevingsvergunning nodig heeft. Heeft u een vergunning voor de omgevingsplanactiviteit nodig? Vraag dan eerst een omgevingsvergunning aan. De gemeente toetst dan of het bouwwerk binnen de omgeving past.
Stap 2: schakel een kwaliteitsborger in
Voor de technische bouwactiviteit huurt u een kwaliteitsborger in. Op de website Register Kwaliteitsborging(Verwijst naar een externe website) vindt u een overzicht van kwaliteitsborgers. Uw aannemer of architect kan u hier ook bij helpen.
Stap 3: dien een bouwmelding in
Uiterlijk vier weken voor start van de bouw moet een bouwmelding via het Home - Omgevingsloket (overheid.nl)(Verwijst naar een externe website) bij de gemeente worden ingediend.
- Ga naar ‘Aanvragen’
- Kies bij ‘Werkzaamheden’ voor ‘Bouwactiviteit’
- Kies voor ‘Bouwactiviteit (technisch) Melding’
Geef bij de melding ook aan wie uw kwaliteitsborger is en welk instrument wordt toegepast. De bouwmelding is één jaar geldig. Is de bouwmelding niet compleet? Dan moet u een nieuwe melding doen en gaat de wachttijd van vier weken opnieuw in. Zonder een volledige bouwmelding mag u niet starten met bouwen.
Stap 4: dien een startmelding in
Een startmelding dient u uiterlijk twee dagen voor start van de bouw via het Home - Omgevingsloket (overheid.nl)(Verwijst naar een externe website)in bij de gemeente.
- Ga naar ‘Aanvragen’
- Kies bij ‘Activiteiten’ voor ‘Bouwactiviteit’
- Kies voor ‘Bouwactiviteit (technisch) - Informatie’
Stap 5: controle door de kwaliteitsborger
De kwaliteitsborger controleert voor- en tijdens de bouw of aan de bouwtechnische voorschriften wordt voldaan. U ontvangt een verklaring van de kwaliteitsborger als het bouwwerk aan de bouwtechnische voorschriften voldoet. Als de kwaliteitsborger of de gemeente een probleem ziet, kan de gemeente handhavend optreden.
Stap 6: doe een gereedmelding
U doet een gereedmelding via het Home - Omgevingsloket (overheid.nl)(Verwijst naar een externe website), uiterlijk twee weken voordat het gebouw gebruikt gaat worden. Let op: zonder een volledige gereedmelding mag het gebouw niet worden gebruikt. De gemeente geeft aan of uw gereedmelding volledig is of niet
- Ga naar ‘Aanvragen’
- Kies bij ‘Werkzaamheden’ voor ‘Bouwactiviteit’
- Kies voor ‘Bouwactiviteit (technisch) Melding’
Stap 7: meld het einde van de bouwwerkzaamheden
Eén dag na het stoppen van alle bouwwerkzaamheden, geeft u dit door via het Home - Omgevingsloket (overheid.nl)(Verwijst naar een externe website). Het melden van het einde van de bouwwerkzaamheden is verplicht.
- Ga naar ‘Aanvragen’
- Kies bij ‘Activiteiten’ voor ‘Bouwactiviteit’
- Kies voor ‘Bouwactiviteit (technisch) - Informatie’